Anders organiseren in aansluiting op het Ontwikkelpad Kinderopvang

Er is nu en in de toekomst een tekort aan pedagogisch medewerkers op de arbeidsmarkt. Om de kinderopvangsector toch draaiende te houden, is er nieuwe instroom nodig en moet er meer aandacht komen voor behoud van zittende medewerkers. Een van de oplossingen is de inzet van groepshulpen in de kinderopvang: mensen zonder (vakspecifieke) vooropleiding die pedagogisch medewerkers kunnen ondersteunen, waardoor de werkdruk (en vervolgens uitval) van deze pedagogisch medewerkers verminderd kan worden. De groepshulpen die dit willen en kunnen, kunnen zich bovendien met de subsidie ‘Ontwikkelpad Kinderopvang’ van SZW doorontwikkelen tot pedagogisch medewerker.

Naast deze opleidingssubsidie stelt SZW ook een tijdelijke subsidieregeling voor loonkosten van groepshulpen beschikbaar. Hiervoor is gekozen omdat groepshulpen niet meetellen voor de Beroepskracht – Kindratio (BKR): de inzet van groepshulpen leidt niet tot een hoger aantal kinderen dat opgevangen kan worden. Hun inzet werkt dus kostenverhogend voor kinderopvangorganisaties. Vanuit deze organisaties is de animo voor de inzet van groepshulpen tot dusverre beperkt. Verondersteld wordt dat werkgevers de toegevoegde waarde van het Ontwikkelpad Kinderopvang, en meer specifiek de inzet van groepshulpen, nog niet zien, en/of niet weten hoe ze de kwaliteit van dienstverlening op peil kunnen houden als er andersgekwalificeerden instromen in hun organisatie. Omdat er nog geen eerder onderzoek is geweest naar de toegevoegde waarde van de inzet van groepshulpen, voert CIAO dit onderzoek in nauwe samenwerking met de brancheorganisaties BK, BMK en Kinderopvang werkt! uit.

Omdat groepshulpen dus slechts boven-formatief ingezet kunnen worden, en de subsidie voor loonkosten van groepshulpen slechts voor één jaar is, lijkt de inzet van groepshulpen financieel gezien voor werkgevers niet direct aantrekkelijk. Vanwege de BKR is het niet mogelijk om meer kinderen op te vangen of minder (relatief dure) beroepskrachten tegelijkertijd in te zetten. Toch is de verwachting dat de inzet van groepshulpen zich op langere termijn wel terugbetaalt door een verlaging van verzuimgerelateerde kosten en verloop van beroepskrachten, en een toename in kwaliteit van werk en dienstverlening. Deze toename wordt verwacht omdat pedagogisch medewerkers zich door de inzet van groepshulpen meer kunnen richten op de taken waarvoor zij specifiek gekwalificeerd zijn, en taken kunnen oppakken waaraan zij nu niet toekomen.

De vraag is: hoe kan men vormgeven aan de ontwikkelpaden, en dus: hoe organiseert men in- en doorstroombanen voor groepshulpen die gekoppeld kunnen worden aan de scholingstegels van de ontwikkelpaden?

Op grond van gezamenlijk overleg tussen SZW, UWV en CIAO stellen wij een tweesporenaanpak voor:

1. Het onderzoeken van de toegevoegde waarde van de inzet van groepshulpen met betrekking tot a) de beheersing van het risico op verloop en van verzuimgerelateerde kosten, en b) de kwaliteit van werk en de kwaliteit van dienstverlening.
2. Het faciliteren van efficiënte ondersteuning van kinderopvangorganisaties door professionals in werkgeversdienstverlening in de verschillende arbeidsmarktregio’s.

Om de investeringen van de inzet van groepshulpen af te zetten tegen de brede opbrengsten, combineren we interviews op organisatieniveau met vragenlijstonderzoek onder medewerkers. Dit gebeurt binnen kinderopvangorganisaties die al ervaring hebben met de inzet van groepshulpen (waarbij zij al dan niet gebruik gemaakt hebben van de subsidieregeling).

• In de interviews proberen we inzicht te krijgen in de beweegreden(en) en aanpak van de organisaties, de taken die groepshulpen uitvoeren, en de verwachtingen omtrent de verdere ontwikkeling van de groepshulpen. Ook wordt er gevraagd naar veranderingen in werkdruk, werksfeer, kwaliteit van dienstverlening, verzuim en verloop.
• Daarnaast wordt de vragenlijst van de Beter Werk Monitor ingezet om inzicht te verkrijgen in de beleving van medewerkers: zien zij de toegevoegde waarde van de inzet van groepshulpen op het gebied van kwaliteit van arbeid en kwaliteit van dienstverlening? In de vragenlijst wordt medewerkers gevraagd naar zowel hun huidige werkbeleving, als hun werkbeleving vóór de inzet van groepshulpen.

Om kinderopvangorganisaties optimaal te kunnen ondersteunen in het creëren van instroom- en doorontwikkelmogelijkheden van groepshulpen, zet CIAO zet haar kennis, expertise en tools in. Professionals in de werkgeversdienstverlening in de verschillende arbeidsmarktregio’s zullen gericht getraind worden door CIAO, in samenwerking met het Servicepunt Inclusief (SPI) van UWV. Deze training richt zich op:

• Algemene kennis over en inzicht in de kinderopvangbranche, en de achtergrond, opzet en werking van het Ontwikkelpad Kinderopvang.
• Gericht inzicht in de werkprocessen en werkzaamheden binnen de kinderopvang, wat je daarvoor moet kennen en kunnen, en of er een pedagogische kwalificatie voor nodig is.
• Vaardigheden om op grond van deze branchespecifieke kennis in nauwe afstemming met het management en sleutelfiguren binnen kinderopvangorganisaties efficiënt inzicht in werkprocessen en werkzaamheden te krijgen met behulp van de IHW-tool.
• Kennis en vaardigheden om de Beter Werk-Tool in te zetten ten behoeve van maatwerk voor de verschillende kinderopvangorganisaties. Met behulp van deze digitale tool wordt de individuele taakbeleving van medewerkers in kaart gebracht.
• Kennis en vaardigheden om op grond van de Beter Werk-Tool de individuele taakbeleving te vertalen naar een overzicht met een procentuele verdeling van de beleving op team- of afdelingsniveau en dit overzicht te lezen en interpreteren.
• Kennis en vaardigheden om op grond van dit overzicht een interactieve werksessie te leiden waarin op gestructureerde wijze en in nauwe samenspraak met de medewerkers een herverdeling van werk kan worden gemaakt. Op deze manier kunnen op maat instap- en doorontwikkelbanen voor groepshulpen worden gerealiseerd die aansluiten bij het Ontwikkelpad,
• Vaardigheden om het voorstel voor een andere werkverdeling met het management te bespreken om zo te verkennen of dit voorstel een goede basis vormt voor de instroom en doorontwikkeling van groepshulpen, terwijl de kwaliteit van werk voor de pedagogisch medewerkers en de kwaliteit van dienstverlening gewaarborgd blijven.
• Kennis en vaardigheden om in- en doorstroomprofielen voor groepshulpen te genereren met behulp van de IHW-tool.
• Kennis en vaardigheden om de doorontwikkeling van groepshulpen op grond van het Ontwikkelpad Kinderopvang te ondersteunen en te faciliteren.